Bilekten Anjiyo Kalbiniz Sevgiyle Dolsun.
Stres Kalbinizi Nasıl Etkiler?
Stres Kalbinizi Nasıl Etkiler? Kişinin stres altında olduğu durumlarda vücudu bir dizi olay geçirir. Adrenalin isimli hormon salgılanır ve bu da geçici olarak kalp atışını ve nefes alıp vermeyi hızlandırır. Ayrıca kan basıncı da artar. Bu fiziksel tepkiler sizi karşılaşacağınız durumla yüzleşmeye veya ondan kaçmaya hazırlamak için meydana gelir ve zararlı değildir. Ancak sürekli yoğun stres altında olmak vücudunuzun sürekli bu tepkilere maruz kalmasına neden olur.
Düşük düzeyde stres yaşamın itici gücüdür. Ancak stres ve gerilim düzeyinin artması:
- Kalbin hızlı çalışmasına
- Kalbin kanı pompalamada zorlanmasına
- Tansiyonun yükselmesine
- Kalbi besleyen damarların daralmasına
- Kandaki kolesterol düzeyinin yükselmesine neden olur.
Stres İle Mücadele Etmek İçin Neler Yapmalıyız?
Stres ile mücadelede bazen en kolay yöntem sadece gülmek ve kahkaha atmak kadar basit olabilir. Aşırı yorgun ya da stresli hissettiğiniz zamanlarda size iyi gelecek, moralinizi yükseltecek şeyler yapmalısınız.
Stresli durumlarda kendinizi rahatlatmak için stresle mücadele tekniklerini öğrenmeniz faydalı olacaktır, ama bu tekniklerin işe yarayabilmesi için devamlı pratik yapılması, bir-iki kere denendikten sonra vazgeçilmemesi yani yaşam tarzınızın bir parçası haline getirilmesi gerekmektedir.
Stres yönetimini nasıl öğreneceğiz?
- Adım: Farkındalık. “Düşük stres bölgesi” hakkında bilgi edinin. Günlük yaşamın sıkıntıları üzerimize çöktükçe stres kronik hale gelir. Belki de strese o kadar alışıyoruz ki yaşadığımız en fazla stres yaratan sorunun günümüzü belirlemesine izin veriyoruz. Herkes yaşamında zevke, üretkenliğe ve yaratıcılığa ihtiyaç duyar, stresse bunları elimizden alır.
Gün içinde aşağıdaki durumlardan hangisini yaşıyorsunuz?
1) Ben yaratıcı ve neşeli biriyim.
2) Ben rahat birisiyim ve bu şekilde devam etme niyetindeyim.
3-5) Stresi kontrol edebilir ve kendi yöntemlerimle pozitif çözümler bulabilirim.
6-7) Biraz endişeli ve rahatsızım. Stres ağır geliyor.
8) Sorunlarım çözülemeyecek durumda. Pek çok şey beni tedirgin ve rahatsız ediyor.
9) Yardıma ihtiyacım var. Kendimi kaybetmek üzereyim.
10) Tüm düşüncelerim olumsuz, hiç iyi bir şey düşünemiyorum.
6’dan itibaren yüksek stres bölgesine geçiş başlar. Gün içinde yüksek stres bölgesine geçtiğinizde neler hissettiğinizi gözlemlemeye çalışın. Bunu anlayabilirseniz düşük bölgede daha fazla zaman geçirebilirsiniz.
- Adım: Düşük stres bölgesi içerisinde kalmayı öğrenmek.
Makul noktadan yüksek stres bölgesine doğru geçtiğinizi hissettiğinizde stresle mücadele tekniklerini uygulamaya başlayın. Örneğin bir arkadaşınızı arayın ve onunla keyifli şeylerden bahsedin ya da açık havada yürüyüşe çıkın. Komik bir kitaba başlayarak kendinizi eğlendirin. Kısacası o anki durumunuzdan uzaklaşıp başka bir ruh haline geçmeye çalışın.
Depresyon
Stres Kalbinizi Nasıl Etkiler? Herkes zaman zaman endişeli veya keyifsiz olabilir. Ancak bu duyguların sürekli olması ve günlük aktiviteleri yapmayı ve bunlardan keyif almayı engellemesi veya ilişkileri etkilemesi durumunda, yardım alınmalıdır.
Aşağıdaki belirtilerden birkaç tanesini iki haftadan daha uzun süredir yaşıyor olmanız durumunda depresyonda olabilirsiniz:
- Ruh halinin kötü olması
- Keyif alınan şeylere karşı ilginin belirgin şekilde azalması
- Suçluluk ve değersizlik hissi
- Kaygı ve olumsuz düşüncelerin önüne geçememe
- İştah ve kiloda değişiklik
- Huzursuzluk hissi ve gerginlik
- Normalden fazla veya az uyuma
- Konsantrasyon sorunları ve karar vermekte zorlanma
- Cinsel isteksizlik
- Kişisel hijyenin önemsenmemesi
- Yorgun ve enerjisiz hissetmek
- Kolayca ağlamak
Depresyonla mücadele etmek için bazı ipuçları:
- Geceleri iyi uyuyun. Araştırmalar dinlenmiş hissetmeyen veya yeterli uyku alamayan kişilerin sıklıkla daha depresif olduğunu göstermiştir. Uyku konusunda sürekli zorluk yaşıyorsanız, size yardımcı olacak ilaçlar veya tekniklerle ilgili bilgi almak için doktorunuza veya hemşirenize danışın.
- Aileniz ve arkadaşlarınızla yapacağınız aktivitelerle ilgili plan yapın. Bu dışarı çıkmanıza yardımcı olacak ve kendinizi izole etmenizi engelleyecektir.
- Her gün, birkaç dakikalığına bile olsa dışarı çıkmaya çalışın. Uygun bir şekilde giyinin. Aşırı sıcak veya aşırı nemli havalarda, havanın daha serin olduğu sabah veya akşam saatlerinde dışarı çıkın. Aynı şekilde havanın çok soğuk olduğu zamanlarda, dışarı çıkmak için gün içerisinde havanın en ılık olduğu zamanları seçin.
- Daha depresif hissettiğiniz zamanlarda kendinizi mutlu edecek özel bir şeyler yapın. Bu sinemaya veya alışverişe gitmek veya telefonla veya yüz yüze bir arkadaşınızla bir araya gelmek olabilir.
Kalp hastalıkları ve depresyon
Kalp krizi, felç ya da kalbiyle ilgili herhangi bir operasyon geçiren hastalarda doğal olarak öncelik fiziksel sağlığın kazanılmasıdır. Ancak hasta iyileşmeye başladığında zihinsel sağlığı açısından da takip edilmelidir. Çünkü kardiyovasküler hastalıklar depresyonu tetikleyebilir.
Amerika’da yapılan araştırmalarda kalp krizi geçiren hastalarda depresyon görülme oranının yaklaşık % 33 olduğu görülmüştür.
Profesyonel yardım almak
Depresyonunuz ciddi boyutlardaysa, uzun süreliyse veya iyileşmiyorsa bir psikolog veya psikiyatristten yardım almalısınız. Bu uzmanlar duygusal problemlerin yönetiminde yardımcı olurlar. Aile doktorunuz veya kalp doktorunuz sizi bu uzmanlardan birine yönlendirebilir. Depresyon için yardım almanız önemlidir, çünkü zamanla durumunuz daha da kötüleşerek genel sağlığınızı olumsuz yönde etkileyebilir. Depresyonu tedavi etmek için ilaçlar da kullanılabilir. Günlük hayatınızı etkileyen uzun süredir devam eden, orta ila şiddetli depresyon problemi yaşıyorsanız ilaç kullanmanız uygun olabilir. Depresyon ilacı kullanmadan önce mutlaka kalp doktorunuza da danışın.
Kalp Hastalıkları ve Kaygı
Sık sık huzursuz ve endişeli hissediyor musunuz? Bu kalp hastalarının sıkça yaşadığı duygulardan biri olan kaygı ya da tıptaki adıyla anksiyetedir. Kaygılı olduğunuzda, sinirli ve gergin hissedebilir ve uyumakta zorluk çekebilirsiniz. Haftalarca süren kaygı duygusal ve fiziksel olarak sizi tüketebilir. Bazen kaygı “panik atak” olarak aniden çıkagelir. Panik atak sırasında korkulu hissedebilir, nefes darlığı çekebilir veya çarpıntı, göğüs ağrısı ya da terleme gibi rahatsızlıklar hissedebilirsiniz.
Kaygıyla baş etmek için bazı ipuçları
- Kaygınızı geçirmek için ailenizden biri, bir arkadaşınız ya da bir sağlık çalışanı ile endişelerinizi ve duygularınızı paylaşın. Kaygılı hissetmenize neyin yol açtığını bilmeseniz bile konuşmak yardımcı olabilir.
- Fiziksel aktivitede bulunun. Yürüyüşe çıkın, bisiklete binin ya da yüzün. Aktif olmak zihninizi endişelerden arındırmanıza yardımcı olabilir.
- Rahatlamak için kendinize zaman ayırın ve sizi mutlu eden şeyler yapın.
- Kaygınızı alkol veya uyku hapları gibi zararlı alışkanlıklar ile gidermeye çalışmayın. Doktorunuza danışmadan kullanacağınız ilaçlar kalp ilaçlarınızla etkileşime girebilir ve durumunuzu daha da kötüleştirebilir.
Hala kaygılı hissediyor veya panik atak yaşıyorsanız, bir sağlık uzmanından yardım alabilirsiniz.
Hasta ve Hasta Yakınları İçin Öneriler
Kalp hastalığınız olduğunda, fiziksel belirtilerinize çok fazla odaklanırsınız. Bu gerçekten önemlidir. Ama hisleriniz ve duygularınızla baş etmek de çok önemlidir. Kalp hastalığınız olduğunu öğrenmek şok etkisi yaratabilir. Buna bağlı olarak nefes darlığı veya yorgunluk yaşamanız ürkütücü olabilir ve üzgün, endişeli ve depresif hissetmenize neden olabilir.
Bazı insanlar için bu duygular zamanla iyileşebilir. Diğerleri içinse daha uzun sürebilir ve hatta kötüleşebilir. Bu duygularla yaşamak zorunda değilsiniz. Stres, endişe ve depresyonla baş etmek için yapabileceğiniz ve hayattan keyif alabileceğiniz şeyler vardır.
Stres, endişe ve depresyonla baş etmek için ne yapabilirim?
- Duygularınızın farkına varın
Stres, endişe ve depresyonla baş etmek için atacağınız ilk adım duygularınızın farkına varmak ve bunların normal olduğunu kabul etmektir. Daha sonra daha iyi hissetmek için bir şeyler yapabilirsiniz. Stres, endişe ve depresyon insanları farklı farklı etkileyebilir. Her üçüne ait belirtilerin de olması gayet normaldir.
Stresli, endişeli ve depresif mi hissediyorsunuz? Aşağıdaki belirtilere bakın. Hangileri size uyuyor?
- Hiç enerjim yok
- Konsantre olamıyorum
- Huzursuz hissediyorum
- Her an uyumak istiyorum
- Üzgün ve ağlamaklı hissediyorum
- Tek başıma kalmaktan korkuyorum
- İştahımı kaybettim
- Karnımda sürekli kelebekler uçuşuyor
- Karar veremiyorum
- Vaktimin çoğunu endişelenerek geçiriyorum
- Zayıf, nefesiz, terli ve titrek
- Ani endişe ve korku duygusuna kapılıyorum
- Dışarı çıkmak istemiyorum
- Hep yorgun hissediyorum
- Sürekli yemek yiyorum
- Daha önceden keyif aldığım şeylerden keyif almıyorum
- İyi uyuyamıyorum
- Gergin hissediyorum
- Kötü huylu, somurtkan ve çekilmez hissediyorum
- Nasıl hissettiğinizle ilgili birileri ile konuşun
Eşinizle, arkadaşınızla veya ailenizden biriyle neler hissettiğinizi konuşun. Bazen sadece bir şeyleri konuşmak bile daha iyi hissetmenize yardımcı olabilir.
- Duygularınızla baş etmek için adımlar atın
Sıklıkla üzgün hissettiğinizde veya motivasyonunuz düşük olduğunda, hiçbir şey yapmak istemezsiniz. Şu an için olmasa bile, daha önceden eğlenceli bulduğunuz şeyleri yapmak için kendinize günlük hedefler belirleyin. Bunları yapmaya devam ederseniz, yeniden keyif almaya başladığınızı görebilirsiniz.
Aktivite planlayın
- Her gün için heyecan duyacağınız bir aktivite planlayın.
- Daha önce yapmaktan keyif aldığınız, kendinizi iyi hissettiren aktivitelerin bir listesini hazırlayın, örneğin deniz kenarında yürümek veya kitap okumak.
- Her gün bu aktivitelerden hangilerini yapmak istediğinizi belirleyin.
- Realist olun. Kendinizi çok fazla zorlayarak kötü hissedeceğiniz bir aktivite yerine yapabileceğiniz bir aktivite belirleyin.
- Ertesi gün yapacağınız aktivite planınızı geceden yazın böylece ertesi sabah uyandığınızda bir aksiyon planınız olacak.
Her gün egzersiz yapın
Kendinizi kötü hissettiğinizde egzersiz yapmak fikri kulağınıza hoş gelmeyebilir. Ama açık havaya çıkmak ve biraz hareket etmek ruh halinizi gerçekten düzeltebilir.
Gevşemeye çalışın
Gevşeme ve nefes alma egzersizleri yapmak vücudunuzdaki bazı kimyasalları etkileyerek sakin, dingin hissetmenizi sağlar.
- Size yardımcı olabilecek rahatlama egzersizleri ile ilgili olarak doktorunuz veya hemşirenizle konuşun.
- Kitapçılarda veya kütüphanelerde bu tür egzersizlerle ilgili CD’ler bulabilirsiniz.
Ne zaman yardım almalıyım?
Birkaç haftadan sonra eğer hala kendinizi kötü hissediyorsanız veya aileniz endişeliyse doktorunuzla veya hemşirenizle konuşun. Size yardımcı olabilecek birine yönlendirilebilir ve/veya bir süre için ilaç kullanabilirsiniz.
Video
Stres Kalbinizi Nasıl Etkiler konusunun değerli hocamız tarafından güzel bir şekilde anlatıldığı bu videoyu izlemek isteyebilirsiniz. Video’da bulunan konular:
- Stres İle Nasıl Mücadele Etmeliyiz?
Prof. Dr. Işın Baral Kulaksızoğlu – İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı
- Depresyon Ve Kalp Sağlığı Üzerine Etkisi
Prof. Dr. Işın Baral Kulaksızoğlu – İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı
- Kalp Hastalıkları Ve Kaygı
Prof. Dr. Işın Baral Kulaksızoğlu – İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı
- Hasta Yakınları İçin Öneriler
Prof. Dr. Işın Baral Kulaksızoğlu – İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı
VİDEO: Stres ve Kalbimiz
Referanslar:
- American Heart Association. Frequently Asked Questions (FAQs) About Stress. https://www.heart.org/HEARTORG/GettingHealthy/StressManagement/HowDoesStressAffectYou/Frequently-Asked-Questions-FAQs-About-Stress_UCM_307982_Article.jsp. Son erişim tarihi: 11 Ağustos 2015.
- Enç N, Yiğit Z, Altıok M. Kalp yetersizliği hasta el kitabı. İstanbul, Hayykitap, Barış matbaası; 2007.
- American Heart Association. What Is Stress Management? https://www.heart.org/HEARTORG/GettingHealthy/StressManagement/FightStressWithHealthyHabits/What-Is-Stress-Management_UCM_321076_Article.jsp. Son erişim tarihi: 11 Ağustos 2015.
- American Heart Association. Depression After A Cardiac Event or Diagnosis. https://www.heart.org/HEARTORG/GettingHealthy/StressManagement/HowDoesStressAffectYou/Depression-After-A-Cardiac-Event-or-Diagnosis_UCM_440444_Article.jsp. Son erişim tarihi: 11 Ağustos 2015.
- Heart Failure Society of America. Module 6: Managing Feelings About Heart Failure. https://www.hfsa.org/hfsa-wp/content/uploads/2014/10/module6.pdf. Son erişim tarihi: 11 Ağustos 2015.
- American Heart Association. What Is Caregiver Burnout? https://www.heart.org/idc/groups/heart-public/@wcm/@hcm/documents/downloadable/ucm_ 300657.pdf. Son erişim tarihi: 11 Ağustos 2015.
- American Heart Association. Coping with Feelings. https://www.heart.org/HEARTORG/Conditions/More/CardiacRehab/Coping-with-Feelings_UCM_307092_Article.jsp. Son erişim tarihi: 24 Eylül 2015.
- Heart Foundation. Staying well with heart failure. https://www.heartfoundation.org.nz/shop/product_view/853/staying-well-with-heart-failure-a4-booklet. Son erişim tarihi: 22 Temmuz 2015.