Bilekten Anjiyo Kalbiniz Sevgiyle Dolsun.
Kalp Yetersizliği İçin Beslenme Rehberi
Kalp Yetersizliği İçin Beslenme Rehberi: Kalp yetersizliği, kalbin vücudun gereksinimini sağlayacak kadar kanı pompalayamaması sonucu akciğerler ve vücudun değişik bölgelerinde sıvı birikmesiyle sonuçlanan ciddi bir durumdur. Zamanında fark edilip uygun bir şekilde tıbbi tedavi alırsanız ve sağlıklı beslenme kurallarını uygularsanız, uzun ve kaliteli bir yaşam sürdürebilirsiniz.
1 silme tatlı kaşığı tuz günlük almanız gereken toplam miktardır.
Kalp Yetersizliği Semptomlarını Azaltmaya Yardımcı Olan İpuçları
- Günlük tuz tüketiminin 5 gramın (1 silme tatlı kaşığı) altında olmalıdır.
- Hastalığınız ileri evredeyse, günlük sıvı tüketiminiz 2 litrenin altında olmalıdır.
- Ağırlığınızı günlük olarak kontrol edin ve ağırlığınızda 3 gün içinde 2 kilogramdan fazla artış olursa hekiminize başvurun.
- Kalp sağlığınızı koruyacak, düşük yağlı, yüksek lif içeren ve işlenmiş yiyeceklerin az olduğu bir beslenme programını uygulayın.
- Şişman veya balık etli grubundaysanız doktor ve diyetisyen kontrolünde %5-10 zayıflamayı sağlayacak bir diyet programına girin.
- Her gün aktif olun. Hedefiniz günde en az 30 dakika tempolu yürüyüş olsun.
- Alkol tüketiminizi sınırlandırın. Alkolün bazı kalp yetersizliği türleri ile direkt ilişkili olduğunu unutmayın.
- Sigara içmeyin.
Satın aldığınız bir ürünün etiketini mutlaka okuyun. Etiketinde Na, tuz, soda veya sodyum şeklinde yazılmış bir bileşik varsa bu üründe sodyum var demektir. (Sodyumun kimyasal adı “Na”dır) Aldığınız ürünün 1 porsiyonu 400 mg ve daha fazla sodyum (tuz) içeriyorsa “yüksek sodyumlu”, 200-400 mg sodyum içeriyorsa “orta miktarda sodyumlu”, 200 mg ve daha az sodyum içeriyorsa “düşük sodyumlu”dur.
Dikkatiniz Tuz Tüketiminizde Olsun
Yediğiniz yiyeceklerden gelen tuz vücudunuzda daha fazla sıvı tutulmasına neden olacaktır Bu sıvı tutulumu ayak, ayak bileği, bacak ve karın bölgesinde şişliklere neden olur ve akciğerde biriken sıvı nefes almanızı zorlaştırır. Fazla vücut suyu, kalbin başarısız pompalama miktarının artmasına ve dolayısıyla kalbin daha zayıf hale gelmesine neden olur. Tuz tüketimini azaltmak, vücutta sıvı birikmesinin azalmasına/geçmesine yardımcı olur. Böylece kalbinizin pompalama yeteneğini korur ve kalp yetersizliği belirtilerini daha kolay yönetebilirsiniz. Eğer tuz ve sıvı tüketiminize dikkat etmezseniz, hekiminizin verdiği ilaç tedavisi kalp yetersizliği belirtilerini kontrol altına almada yetersiz kalabilir.
Tuzu Azaltmak
Tuzu azaltmak kolay değildir, çünkü yediğiniz birçok yiyeceğe hazırlama ve işleme sırasında tuz eklenir. Yiyeceklerinizi hazırlarken daha az tuz ekleyerek ve satın aldığınız hazır yiyeceklerin etiketlerini okuyarak tuz tüketiminizi kontrol altına alabilirsiniz.
- Yemeklerinize tuz eklemeyin. Tuz yerine değişik baharatlar, otlar, sarımsak ve limon ile yemeklerinize lezzet verin.
- Hazır ürünlerde tuzsuz veya tuzu azaltılmış olanları tercih edin. Ürünlerin etiketini okuyarak porsiyon başına 200 mg’ın altında sodyum içeren ürünleri tercih edin.
- Masanızda tuzluk bulundurmayın. Pişirme sonrası yemeklerinize tuz ilave etmeyin.
- Fast-food restoranlardan uzak durun. Bu restoranlarda yiyeceğiniz birçok yiyecek, günlük tüketiminizin üzerinde sodyum içermektedir.
- Evde hazırlanmış taze yiyecekler kullanın. Eğer konserve yiyecekler kullanacaksanız etiketinde “tuz eklenmemiş” veya “düşük sodyumlu” ifadelerinin olmasına dikkat edin.
- Ketçap, hardal veya soya sosu gibi ürünler yüksek oranda sodyum içerdiğinden tüketiminizi sınırlandırın.
- Süt ve süt ürünlerinden az yağlı olanları tercih edin. Ara öğünlerinizde sebze ve meyvelere yer verin.
- Potasyum bakımından zenginleştirilmiş tuz kullanımı konusunda mutlaka hekim önerisi alın.
Kalp Yetersizliği İçin Beslenme Rehberi
Tuz Yerine Kullanabileceğiniz Baharat Karışımı
- 1 yemek kaşığı sarımsak tozu
- 1 tatlı kaşığı kurutulmuş ve ufalanmış fesleğen, mercanköşk, kekik, maydanoz, adaçayı
- 1 çay kaşığı toz hindistan cevizi, soğan tozu, karabiber
- 1/2 çay kaşığı kırmızı biber (isteğe bağlı)
Tüm malzemeleri bir kasede karıştırın. Hepsinin iyice ufalanmış olmasına dikkat edin. Serin bir yerde kavanoz içerisinde 6 ay saklayabilirsiniz.
1 silme tatlı kaşığı (yaklaşık 5 gr) tuz içerisinde 2000 mg sodyum bulunmaktadır.
Bu sizin günlük tüketim miktarınızdır.
Hem yediğiniz besinlerdeki hem de yapacağınız yemeklere ekleyeceğiniz tuz miktarının toplamı 1 silme tatlı kaşığı kadar tuza eşit olmalıdır.
Tuz / Sodyum Hangi Besinlerde Bulunur?
(mg /100 gr) (Kalp Yetersizliği İçin Beslenme Rehberi)
| BESİNLER | Sodyum | BESİNLER | Sodyum |
| 1. Süt ve Süt Ürünleri | 4. Sebzeler-Meyveler | ||
| Beyaz Peynir (Kars Tipi) | 965 | Bezelye (Konserve, Susuz) | 236 |
| Otlu Peynir | 800 | Kereviz | 100 |
| Kaşar Peyniri | 710 | Enginar | 86 |
| Lor Peyniri (%1Yağlı) | 406 | lspanak | 71 |
| Beyaz Peynir (Edirne) | 252 | Havuç | 47 |
| İnek Sütü (Yağlı) | 49 | Soğan (Kuru) | 10 |
| Yoğurt (Yağlı) | 47 | Marul | 9 |
| 2. Et, Balık, Tavuk, Kurubaklagil | Taze Fasulye | 7 | |
| Sardalya (Konserve) | 825 | Salatalık | 6 |
| Midye | 289 | Domates, Patates | 3 |
| Böbrek (Kuzu) | 200 | Kuru incir | 34 |
| Tavuk Yumurtası (Beyaz) | 152 | Kuru Kayısı | 26 |
| Tavuk Yumurtası (Tam) | 138 | Kavun | 12 |
| Dana Eti (Yağlı) | 80 | Ayva | 4 |
| Tavuk (Bütün, Deri) | 70 | Kiraz, Vişne | 2 |
| Levrek | 68 | 5. Diğer Besinler | |
| Hindi (Et, Deri) | 65 | Sofra Tuzu | 38758 |
| Ayçiçek Çekirdeği | 30 | Et Suyu Tableti | 24000 |
| Barbunya | 10 | Kabartma Tozu | 11618 |
| Ceviz, Fındık | 2 | Turşu (Salatalık) | 1353 |
| 3. Tahıl ve Tahıl Ürünleri | Ketçap | 1042 | |
| Mısır (Patlamış, Tuzlu) | 1944 | Cips (Patates) | 1000 |
| Kraker (Tuzlu) | 1100 | Hazır Çorba (Tarhana) | 5360 |
| Yufka (Böreklik) | 1000 | Margarin (Kahvaltılık, Tuzlu) | 943 |
| Galeta Unu | 736 | Tereyağı | 826 |
| Ekmek (Buğday) | 585 | Tahin | 115 |
| Bisküvi (Marie) | 252 | Dondurma (Sütlü) | 63 |
TUZ İÇERİĞİ EN YÜKSEK 10 YİYECEK
(Kalp Yetersizliği İçin Beslenme Rehberi)
| •Jambon, salam, sucuk, pastırma gibi şarküteri ürünleri |
| •Pizza çeşitleri |
| •Konserve çorbalar, salata sosları ve soya sosu |
| •Peynirler |
| •Turşu ve turşu suları |
| •Ekmek ve sandviçler |
| •Et ve tavuk suyu tabletleri |
| •Tuz eklenmiş badem, yer fıstığı gibi yağlı tohumlar, krakerler, patates cipsleri |
| •Fast-food burger ve sandviçler |
| •Et içeren yemekler |
Kalp Yetersizliğinde Sıvı Tüketimi
Kalp yetersizliğiniz ileri seviyede ise düşük tuz tüketiminize rağmen vücudunun sıvı tutmaya devam eder. Bu durumda doktorunuz idrar söktürücü olarak adlandırılan ve vücudunuzdan sıvı atılmasına yardım eden ilaçlar tavsiye edecektir ve sıvı alımının günde 2 litre olarak sınırlandırılacaktır.
- Kahve ve kafein içeren sıvı tüketimini sınırlayın. (Günde 4 fincanın altında olmalı).
- Alkolü sınırlayın veya tamamen yaşamınızdan çıkarın. Eğer doktorunuz izin verdiyse, erkekler günde 2 birim veya daha az, kadınlar günde 1 birim alkol tüketebilirler.
- Gün içerisinde tükettiğiniz kahve, çay, süt, meyve suları, çorba, su, maden suyu ve diğer tüm içecekleri kaydederek sıvı tüketiminizi hesaplayabilirsiniz. Klasik bir su bardağı 200 ml’dir ve hesaplarınızı buna göre yapabilirsiniz.
- Eğer susama veya ağız kuruluğu yaşıyorsanız sakız çiğneyebilir, özellikle taze nane çiğneyebilir, küçük miktarlarda çilek, ahududu veya üzüm gibi sulu meyveler tüketebilirsiniz. Bunlar tükürük salgınının artmasını sağlayacaktır.
Ağırlığınızı Kontrol Altında Tutun
Eğer kilolu veya şişman iseniz hedefiniz, ağırlığınızın %5-10 kadarını azaltmak olmalıdır. Örneğin boyunuz 170 cm ve ağırlığınız 90 kg ise; Beden Kütle İndeksi (BKİ) hesabı yaparak [Ağırlık (kg) / Boy (cm)2], BKİ değerinizin 31.1 kg/m2 olduğunu hesaplayabilirsiniz. Bu değer sizin şişman sınıfında olduğunuzu gösterir. Bu durumda ilk hedefinin ağırlığınızı 4.5 ile 9 kg arasında azaltmak ve daha sonrasında emin adımlarla ağırlığınızı normal sınırlar içerisine indirmek olmalıdır. Bunun için diyetisyeninizden yardım almaya unutmayın. BKİ değerinin 20-25 ise normal, 25-30 ise fazla kilolu, 30-40 ise şişman ve 40’ın üzerinde ise aşırı şişman sınıfında yer alıyorsunuz demektir.
Yavaş ve emin adımlarla ağırlık kaybetmek için:
- Yediğiniz yemeklerin porsiyonlarını küçültün. Bunu başarmak için yemek yediğiniz tabağı bir küçüğü ile değiştirerek işe başlayabilirsiniz. Büyük olduğunu düşündüğünüz porsiyonları eşiniz, arkadaşınız veya çocuklarınız ile paylaşabilirsiniz.
- Sağlıklı bir kahvaltı tabağında; tabağınızın 1/3’ü protein,1/3’ü karbonhidrat kaynaklarından kalan 1/3’ü ise sebze ve meyvelerden oluşmalıdır. Öğle ve akşam yemeklerinde ise; tabağınızın 1/4’ü protein ve 1/4’ü karbonhidrat kaynaklarından oluşurken, 1/2’si çiğ ve pişmiş sebzelerden oluşmalıdır.
- Günde en az 3 ana öğün (sabah, öğle ve akşam) ve ihtiyacınıza göre 1-3 ara öğün tüketebilirsiniz. Ana öğünlerinizi atlamayın. Ara öğünlerde meyve, sert kabuklu yemişler, süt, ayran, yoğurt gibi yiyecek ve içecekleri tercih edebilirsiniz.
- Düşük glisemik indekse sahip yiyecekler ağırlık kontrolünüzü sağlamanıza yardımcı olacaktır.
- Haftada en fazla 500-1000 gr ağırlık kaybını hedeflemelisiniz. Hızlı ağırlık kaybı kas kaybına neden olarak sağlıklı bir ağırlık kaybından sizi uzaklaştırır.
Kalp Yetersizliği İçin Beslenme Rehberi’ni indirmek için tıklayınız..
Kalp Dostu Yemek Tarifleri‘ni okumak için..
Kaynak: Kalp Yetersizliği İçin Beslenme Rehberi. Türk Kardiyoloji Derneği.
Kalp Yetersizliği İçin Beslenme Rehberi by Dr. Ufuk Ali Türk is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.